Tijnje energieneutraal: ‘De jeugd heeft de toekomst én de energie’

Een paar keer moeten we de Riperwei op en neer rijden voordat we het huis van Annemarie vinden. Verscholen tussen het groen ligt de prachtige witte boerderij. ‘Excuses voor de herrie. Ik zit nog midden in de verbouwing’, roept Annemarie als we de hal binnenstappen. Een timmerman is hard aan het werk om de boerderij bij de tijd te krijgen. Annemarie vertelt over haar plannen die ze nog heeft voor deze plek. De grote moestuin, die wacht om onder handen genomen te worden, verraadt al een beetje de passie van Annemarie. Ze is dan ook niet voor niets lid van de Werkgroep Duurzaam Tijnje.

‘Ik ben in plaatselijk belang begonnen, maar ik wilde meer praktisch bezig zijn. Mijn focus lag altijd al bij duurzaamheid, biodiversiteit en klimaat’, vertelt Annemarie terwijl ze thee inschenkt. De werkgroep heeft zitten brainstormen over wat ze willen in Tijnje, wat er mogelijk is en wat de problemen zijn. In hun zoektocht naar een duurzamer Tijnje kwamen ze de Energiemix Methode van de Energiewerkplaats tegen. De Energiewerkplaats, onderdeel van Doarpswurk, ondersteunt lokale energie-initiatieven op weg naar energieneutraal. De werkgroep was meteen enthousiast, de gemeente in het begin minder. ‘De gemeente zag er eerst niet zoveel in. Die wilden graag een concreet product. We hebben als werkgroep besloten om het toch te doen en de gemeente heeft uiteindelijk ingestemd’.

De avond vloog voorbij

De Energiemix Methode bestaat uit twee avonden, waarop dorpsgenoten gaan onderzoeken wat het betekent om als dorp energieneutraal te worden én kijken hoe dat bereikt kan worden. ‘Het is ontzettend interessant om te onderzoeken hoe je het verbruik van Tijnje kunt dekken. Je ziet meteen wat het resultaat is van de keuzes die je maakt. Je ziet meteen hoeveel miljoenen euro’s je nodig hebt. Maar je ziet ook dat je die in een paar jaar tijd terugverdient. Dat maakt het allemaal relatief. Het maakt dat je anders gaat denken. Groter moet gaan denken!’, roept Annemarie enthousiast.

Voor een eerste avond trekt de Energiewerkplaats normaal tweeënhalf uur uit. ‘Ik heb geadviseerd om er drie uur van te maken, want die heb je echt nodig! De avond is voorbij gevlogen en ik moest zelfs mensen achter de broek zitten om naar huis te gaan’. Een twintigtal dorpsbewoners is op die eerste avond aan de slag gegaan met kaarten van Tijnje. Het leverde vier kaarten op met daarop verschillende energiemixen. ‘Met stickers hebben de groepen aangegeven waar eventueel een windmolen geplaatst kan worden of zonnepanelen op daken. Heel leuk om die verschillende combinaties te zien’.

Niet te filmen zoveel data

Met trots kijkt Annemarie terug op die eerste avond. ‘Die eerste avond was echt top. De tweede avond hadden we voor ons gevoel wat minder aan. Techneuten kwamen langs om te vertellen over de verschillende technieken. Op zich hartstikke interessant, maar de technieken komen eigenlijk later. Dat is niet helemaal waar natuurlijk. Je moet bij je inschatting wel een beetje denken kan dit wel. Het dorp is natuurlijk vooral geïnteresseerd in wat kost het en wat is de impact. Dáár moeten we als dorp mee aan de slag’.

Het resultaat van twee avonden Energiemix Methode heeft een enorme hoeveelheid data opgeleverd. Het dorp is nu aan zet om, op basis van de data, te kijken welke richting ze op willen. ‘Het is giga veel data, echt niet te filmen. Eigenlijk verzuipen we een beetje. We hadden graag gezien dat de Energiewerkplaats van die hele grote bult een samenvatting maakte, zonder daar een oordeel of richting aan te geven. Het is niet zo van nu weten we hoe het moet, maar we hebben wel een basis om met het dorp in gesprek te gaan. Dat heeft ons enorm geholpen om volgende stappen te zetten’, vertelt Annemarie bevlogen.

De jeugd heeft de toekomst én de energie

De volgende stap is een bijeenkomst voor het dorp. Maar hoe betrek je mensen uit het dorp erbij. ‘We hebben Riejanne Bouma van Doarpswurk uitgenodigd in Tijnje. In een brainstormsessie met elkaar tipte Riejanne ons om de basisschool te betrekken. De jeugd heeft de toekomst én de energie. We hebben het over de toekomst waarin de jeugd het moet redden en zij hebben allemaal ouders die we nodig hebben. De kinderen nemen in hun enthousiasme wellicht hun ouders mee’.

De werkgroep trok de stoute schoenen aan en is een middag aan het werk gegaan op school met leerlingen van groep zeven en acht. ‘Het was heel leuk én leerzaam om te doen. Eén van onze werkgroep had een warmtecamera meegenomen en heeft samen met de kinderen lekken in de school opgezocht. Riejanne is met de kinderen aan het mindmappen geslagen. Eén van de kinderen zei na afloop dat ze zich nooit gerealiseerd had dat olie en gas écht op zouden raken’.

‘Het idee om schoolkinderen te betrekken was ik écht heel blij mee. Er waren ook een paar echte uitvinders bij. Kinderen denken totaal anders. Die kunnen nog vrij denken én dat is nodig om tot nieuwe oplossingen te komen. Na afloop hebben we nog gevraagd wie van de kinderen op de avond voor het dorp mee wilde presenteren. Er gingen wel tien vingers de lucht in’.

Tijnje energieneutraal in 2030

De werkgroep heeft genoeg uitgangspunten om mee aan de slag te gaan. ‘Waar voor ons de uitdaging ligt is mensen mee te nemen in het besef dat we nou eenmaal van gas en olie af moeten en we andere keuzes moeten maken. Iedere keuze heeft vóór- én nadelen. Je kunt de beste mix uitzoeken voor ons dorp, maar er blijven nog steeds minpuntjes. Het blijft nog steeds impact hebben’.

De volgende stap is naar het dorp toe om mandaat te krijgen. ‘We gaan géén windmolen bouwen. We gaan ook niet een zonneveld maken. We gaan helemaal niets doen’, zegt Annemarie resoluut. ‘We willen het mandaat om in de ene of andere richting te gaan en met die uitkomsten terug komen bij het dorp. Hopelijk wordt onze werkgroep verbreed of ontstaan er zelfs meer werkgroepen. We moeten dit écht samen doen’.

De werkgroep heeft de eerste stappen gezet en gaat vol enthousiasme aan de slag. Als het aan Annemarie ligt blijft het niet bij praten en dromen. ‘2030 is wel zo’n datum waarin we wat gerealiseerd willen hebben. Maar dat hangt écht af van het proces en van de taaiheid daarvan. In die zin hebben we de tijd wel mee. Het moet ons allemaal wakker schudden. Het moet ons allemaal duidelijk worden dat we iets moeten inleveren. Dat we er iets voor moeten laten’.

Tekst & foto: Hendrik Tamsma 
Voor